Rotterdam in ontwikkeling

R O T T E R D AM I N O N TW I K K E L I N G | 2 0 2 2 33 BEHALVE VOOR VOLKSTUINDERS IS HET EILAND VAN BRIENENOORD ALTIJD EEN WAT VERSCHOLEN PLEK GEWEEST. EEN INGRIJPENDE HERINRICHTING EN TWEE NIEUWE BRUGGEN HEBBEN HET EILAND VEEL TOEGANKELIJKER EN INTERESSANTER GEMAAKT. NATUURVRIENDELIJKE OEVERS VERHOGEN DE WATERKWALITEIT EN DE BIODIVERSITEIT VAN DE NIEUWE MAAS. Het langgerekte eiland in de Nieuwe Maas bij Oud-IJsselmonde is van origine een natuurlijk gevormde zandplaat, ooit twee keer zo breed als nu. Zo vertelt Laurence Peels, die als projectmanager van de gemeente een grondige herinrichting van het Eiland van Brienenoord heeft begeleid. “Begin twintigste eeuw is ten behoeve van de scheepvaart de buitenste helft van de plaat afgegraven en op de andere helft gedeponeerd.” Het eiland dankt zijn naam aan baron Van Brienen, die het in 1847 kocht. Hij had ook de rechten op de zalm- en steurvisserij in de Nieuwe Maas. “In de hoogtijjaren werden hier wel honderdduizend stuks zalm gevangen”, zegt Harry Wassink. Als adviseur van projectpartner Rijkswaterstaat is hij verantwoordelijk voor de inrichting van natuurvriendelijke oevers op het eiland. Begin 20e eeuw werd de gemeente eigenaar. Tot 1940 was het eiland volledig bebost, waar de Duitse bezetter korte metten mee maakte. Vanaf de oorlogsjaren werd geleidelijk ongeveer een kwart van de 21 hectare in gebruik genomen als volkstuinencomplex. In de jaren vijftig stonden op het eiland olieopslagtanks van de Nam, die onder Rotterdam Zuid olie oppompte. Begin jaren zestig werd een waterbouwdok uitgegraven voor de fabricage van tunneldelen van de Rotterdamse metro. Sinds 1965 rusten drie pijlers van de Van Brienenoordbrug op de oostzijde van het eiland. De bebossing herstelde zich. MEER NATUURWAARDE Een hele grote trekpleister voor wandelaars en rustzoekers is het eiland nooit geweest, mede doordat het grotendeels schuilgaat achter een bedrijventerrein. De toegangsweg was niet uitnodigend. “Een verborgen parel”, noemt Peels het dan ook. “Begin deze eeuw kwam een projectontwikkelaar met een plan voor een hotelcomplex aan de westzijde. Dit stuitte op verzet van bewoners uit IJsselmonde.” Vooral deelgemeenteraadslid Ben Schop maakte zich sterk voor behoud van de groene en recreatieve functie en een betere ontsluiting naar de bewoonde wereld. Met de recente herinrichting en de aanleg van twee nieuwe bruggen is deze wens vervuld. “Het doel was een betere bereikbaarheid, meer natuurwaarde en een mooiere inrichting voor bezoekers. De nieuwe natuur- vriendelijke oever aan de oostkant van het eiland. Foto: Arnoud Verhey